De meest voorkomende oorzaak van convulsies (epileptische activiteit) bij een pasgeborene is zuurstoftekort in de hersenen. Andere oorzaken kunnen zijn:

• hersenbloedingen
• abnormaal lage bloedspiegels van glucose (hypoglykemie) en calcium (hypocalciëmie)
• bepaalde infecties, zoals een bacteriële hersenvlies-ontsteking
• aanlegstoornis van de hersenen
• problemen in de stofwisseling

Bij de geboorte kan tijdelijk zuurstoftekort  ontstaan. Bijvoorbeeld door een placenta die los is geraakt of door een zeer moeizame bevalling. Dat heeft op alle organen invloed, maar vooral de hersenen zijn kwetsbaar. Neonatale convulsies kunnen het gevolg zijn.

Het is belangrijk om deze convulsies op tijd  te herkennen  en te behandelen, omdat deze convulsies zelf ook weer schadelijk kunnen zijn voor de hersenen.

Convulsies bij de pasgeborene kunnen zich op  veel verschillende manieren uiten. Bij pasgeborenen onderscheiden we  vier verschillende typen:

• subtiel
• klonisch
• tonisch
• myoklonisch

Bij de meeste van deze typen zijn de  verschijnselen beperkt tot één bepaald deel van het lichaam (focaal) of  zijn een aantal delen tegelijk betrokken (multifocaal). Soms  is het hele lichaam betrokken bij de aanval (gegeneraliseerd).

Subtiele stuipen
Subtiele stuipen doen zich voor bij te vroeg geboren (premature) en voldragen zuigelingen. Verschijnselen zijn:

• oogafwijkingen en veelvuldig knipperen met de ogen
• variatie in ademhalingsfrequentie
• verhoogde speekselvorming
• herhaalde bewegingen van tong en mond

Klonische stuipen
Klonische stuipen ontstaan bij voldragen zuigelingen.
Verschijnselen zijn:

• ritmische, herhaalde, trekkende bewegingen die zowel multifocaal als focaal kunnen zijn.

Tonische stuipen
Tonische stuipen doen zich voornamelijk voor bij te vroeg geboren zuigelingen.
Verschijnselen zijn:

• verstijving op van verschillende delen van het lichaam
• een verstarde houding van romp en ledematen
• Tonische aanvallen kunnen focaal of gegeneraliseerd zijn.

Myoklonische stuipen
Myklonische stuipen zijn zeldzaam. We zien dan  vooral korte trekkingen van de ledematen. Deze trekkingen zien we vaker  bij de armen dan bij de benen.

Soms uiten convulsies zich vanuit het  onwillekeurige (of autonome) zenuwstelsel. Dat is het zenuwstelsel dat  vooral de werking van de inwendige organen regelt. Dat gaat vanzelf. We kunnen hier geen invloed op uitoefenen. Bij convulsies die zich  voordoen vanuit het onwillekeurige zenuwstelsel zien we saturatiedalingen of veranderingen in de bloeddruk. Bij een groot deel  van de convulsies bij pasgeborenen zijn de verschijnselen niet direct zichtbaar. We zien dan  alleen op het hersenfilmpje epileptische  activiteit . Dat noemen we “stille epilepsie”.

We stellen de  diagnose in eerste instantie op  basis van de verschijnselen die we zien bij de baby en door een  lichamelijk onderzoek.  Om het zeker te weten, wordt de hersenactiviteit gemonitord door middel van het CFM (aEEG onderzoek waarbij 5 naaldjes net onder de huid op het hoofdje worden ingebracht om de hersenactiviteit te kunnen registreren).

Convulsies kunnen zich bij een pasgeborene op zeer wisselende manieren uiten.
We zien soms subtiele bewegingspatronen, maar  ook zeer extreme  bewegingspatronen. Soms zien we op het eerste gezicht  nauwelijks  verschijnselen.

Daarom wordt op de intensive care van de  neonatologie al sinds 1992 gebruik gemaakt van de Cerebrale Functie  Monitor (CFM). Daarmee hebben wij de mogelijkheid  om op de afdeling  continue de hersenfuncties te registeren en dus convulsies goed te  kunnen diagnostiseren en te vervolgen. 

Om de oorzaak te achterhalen zijn  aanvullende  onderzoeken nodig. We maken gebruik van beeldvormende onderzoeken,  zoals echografie, CT- en MRI-scans en laboratoriumonderzoeken van bloed,  urine en hersenvocht.

Vroege herkenning en behandeling van convulsies zijn belangrijk. Daarmee kunnen we hersenbeschadiging zoveel  mogelijk voorkomen of beperken. We behandelen convulsies bij pasgeborenen met geneesmiddelen tegen epilepsie (anti-epileptica). We  nemen maatregelen om zo nodig de ademhaling te ondersteunen en we doen  er alles aan om een passende behandeling in te stellen.

De prognose van convulsies bij pasgeborenen  wisselt en hangt sterk samen met de oorzaak en de ernst van de  aandoening. Complicaties op de lange termijn zijn onder meer:

• epilepsie
• een geestelijke ontwikkelingsachterstand

Als uw kind convulsies heeft, volgt er voor u een spannende tijd vol met onzekerheden:

• Lost het lichaam het probleem zelf op?
• Is de behandeling met medicatie voldoende om de convulsies te onderdrukken?
• Hebben de convulsies invloed op de ontwikkeling van mijn kind?
• Welke complicaties kunnen er optreden?

Al deze vragen kunt u bespreken met de behandelend arts en/of de verpleegkundige.